بیماری گلوکوم یا آب سیاه چشم

بیماری گلوکوم یا آب سیاه چشم چیست؟

گلوکوم یا آب سیاه از جمله بیماری های چشمی است که در اثر آسیب به عصب چشم ایجاد می گردد. عصب چشم مسئول انتقال اطلاعات بینایی به مغز می باشد. علت اصلی این بیماری وجود فشار داخل چشمی است که با گذشت زمان عصب بینایی را تخریب و در نهایت بینایی فرد از بین می رود. اکثر افراد مبتلا به گلوکوم یا آب سیاه چشم علائم یا درد اولیه ای ندارند و تنها با مراجعه به پزشک و انجام معاینات منظم می توان از خطر ابتلا به آن آگاه و مانع از نابینایی شد. 

علائم بیماری گلوکوم یا آب سیاه چشم چیست؟

به طور کلی بیماری گلوکوم یا آب سیاه چشم در مراحل اولیه علائم خاصی نداشته و به آرامی پیشرفت می کند. به همین دلیل است که بسیاری از افراد به دلیل نشان ندادن علائم گلوکوم یا آب سیاه متوجه وجود چنین بیماری های چشمی در خود نمی شوند. در این بیماری چشمی معمولاً هر دو چشم درگیر می شوند اما ممکن است وضعیت یک چشم وخیم تر از دیگری باشد. از جمله علائم بیماری گلوکوم یا آب سیاه می توان به موارد زیر اشاره نمود: 

• حالت تهوع و استفراغ

• درد شدید در ناحیه چشم

• سردرد

• مشاهده قرمز شدن چشم ها

• دیدن هاله در اطراف چراغ ها

• تاری دید

انواع مختلف بیماری گلوکوم یا آب سیاه چشم کدامند؟

بیماری گلوکوم انواع مختلفی دارد که در اینجا به معرفی آن ها پرداخته شده است.

گلوکوم زاویه باز اولیه: این نوع شایع ترین حالت بیماری آب سیاه است. علت آن مسدود شدن تدریجی کانال های تخلیه چشم است. این موضوع باعث می شود که فشار چشم به تدریج افزایش پیدا کند و این اتفاق آنقدر آهسته اتفاق می افتد که ممکن است قبل از اینکه حتی از مشکلی آگاه شوید بینایی خود را از دست دهید.

گلوکوم زاویه بسته حاد: این مورد بسیار نادر بوده و به دلیل مسدود شدن ناحیه کانال های تخلیه چشم ایجاد می شود. در نهایت باعث بالارفتن ناگهانی فشار درون چشم می شود. اگر این بسته شدن به طور ناگهانی باشد به آن گلوکوم زاویه بسته حاد و اگر تدریجی باشد به آن گلوکوم زاویه بسته مزمن گفته می شود. 

گلوکوم ثانویه: گلوکوم ثانویه ممکن است در اثر آسیب چشم، التهاب، داروهای خاص مانند استروئیدها و موارد پیشرفته آب مروارید یا دیابت ایجاد شود. نوع درمان به علت زمینه ای بستگی دارد، اما معمولاً شامل داروها، جراحی لیزر یا جراحی معمولی است.

گلوکوم با فشار طبیعی: در این حالت آسیب عصب بینایی به دلیل فشار داخل چشم نبوده و فشار چشمی در این افراد نرمال می باشد. تاکنون علت این بیماری مشخص نشده است. ممکن عصب بینایی در این افراد بسیار حساس بوده و یا خونرسانی به این عصب ضعیف بوده باشد.

گلوکوم مادرزادی: ممکن است نوزادانی که به دنیا می آیند مبتلا به گلوکوم یا آب سیاه چشم باشند. این نوع می تواند از بدو تولد وجود داشته باشد یا در چند سال اول زندگی رخ دهد. آسیب دیدن عصب بینایی ممکن است به علت انسداد کانال تخلیه چشم یا یک بیماری زمینه ای ایجاد شده باشد. 

علت بیماری گلوکوم یا آب سیاه چشم

شایع ترین علت بیماری گلوکوم یا آب سیاه، فشار داخل چشمی است که در صورت عدم تخلیه مایع ایجاد می گردد. این فشار داخل چشمی می تواند به عصب بینایی آسیب زده و در نهایت به کوری فرد مبتلا منجر شود. 

علت بیماری آب سیاه یا گلوم اغلب مشخص نیست اما یکسری عوامل می تواند خطر ابتلا به آن را افزایش دهند که عبارتند از سن، سابقه خانوادگی در بیماری آب سیاه، قومیت، دیابت، نزدیک بین بودن چشم یا دوربین بودن و ...

تشخیص بیماری گلوکوم یا آب سیاه چشم

جهت تشخیص بیماری گلوکوم یا آب سیاه نیاز به معاینه منظم چشم هاست که با بررسی سابقه خانوادگی، سابقه بیماری های مختلف و انجام آزمایشاتی آن را انجام می دهد. آزمایشاتی که پزشک ممکن است انجام دهد عبارتند از:

• تونومتری: اندازه گیری فشار داخل چشم

• آزمایش آسیب عصب بینایی با معاینه اتساع چشم و آزمایشات تصویربرداری

• آزمایش میدان دید

• گونیوسکپی (Gonioscopy): بررسی زاویه تخلیه

• Pachymetry: اندازه گیری ضخامت قرنیه

راه درمان بیماری گلوکوم یا آب سیاه چشم چیست؟

زمانی که یک بیمار قدرت بینایی خود را به دلیل ابتلا به این بیماری از دست می دهد، دیگر بازگشت آن امکان پذیر نمی باشد اما برای افرادی که مبتلا به این بیماری هستند، می توان با انجام درمان در مراحل اولیه مانع از بدتر شدن کاهش قدرت بینایی آنها شد. 

درمان توصیه شده برای بیمار بستگی به نوع آن گلوکوم دارد، اما به طور کلی گزینه های درمانی عبارتند از:

• قطره چشمی: برای کاهش فشار در چشم 

• استفاده از لیزر : برای بازکردن لوله های تخلیه مسدود شده یا کاهش تولید مایع در چشم ها 

• جراحی: برای بهبود تخلیه مایع