اختلالات شریانی و درمان آن با استفاده از سلول بنیادی

اختلالات شریانی محیطی یا بیماری شریان محیطی، اختلالات بسیار رایج در سیستم گردش خون می باشد که وجود رسوب و تجمع چربی در رگ ها (آترواسکلروز) موجب بروز اختلال در خون رسانی به اندام‌هایی مانند پاها و بازوها می شود. بنابراین فرد هنگام راه رفتن و دویدن احساس گرفتگی و درد خواهد داشت. شریان، به عروقی گفته می شود که خون غنی از اکسیژن را از قلب به بافت های بدن منتقل می کند. از آنجایی که اختلالات شریانی می‌توانند بخش ‌های مختلف بدن مانند قلب، کلیه و پا ها را تحت تأثیر خود قرار دهند، علائم بیماری طیف گسترده ‌ای را شامل می شود. به عنوان مثال، بیماری عروق کرونر می تواند باعث درد یا احساس فشار در قفسه سینه گردد. اختلالات شریانی انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

·       آنوریسم ناحیه شکمی و آنوریسم آئورت توراسیک

·       بیماری عروق کرونر

·       بیماری شریان کاروتید

·       بیماری شریانی محیطی

·       بیماری Vertebrobasilar

·       بیماری عروق کلیوی

·       سندرم خروجی قفسه سینه

·       سندرم دزدی ساب کلاوین (Subclavian Steal Syndrome)

علائم و نشانه های ابتلا به اختلالات شریانی چیست؟

برخی از افراد مبتلا به این بیماری هیچ گونه علائم خاصی ندارند، اما احساس درد و گرفتگی در پاها (لگن، باسن، ران و ساق) علامت اصلی ابتلا به این بیماری است. گاهی بیماران در پاها دچار ضعف و بی حسی می شوند و حتی ممکن است بهبود زخم ها نیز به کندی صورت گیرد.

تشخیص اختلالات شریانی چگونه صورت می گیرد؟

برای تشخیص اختلالات شریانی محیطی معمولا شاخص فشار پایی-بازویی بررسی می شود. در این روش فشار خون بازوها و پاها در قسمت های مختلف، به دقت اندازه ‌گیری شده و سپس با هم مقایسه می‌شود. چنانچه نسبت فشار خون در مچ پا به بازو کم باشد، نشان می دهد که تنگی یا انسداد در بعضی از شریآن های اندام تحتانی وجود دارد. ممکن است پزشک برای بررسی میزان دقت این روش و تشخیص تنگی یا انسداد شریآن های پا توصیه کند که بعد از یک ورزش کوتاه یا راه رفتن روی تردمیل، دوباره آزمایش تکرار شود. علاوه بر این، انجام سونوگرافی، سی تی اسکن و آنژیوگرافی نیز برای تشخیص این بیماری کاربرد دارد.

درمان اختلالات شریانی با سلول بنیادی 

هر چند که اولین اقدام برای درمان اختلالات شریانی، اصلاح شیوه زندگی است، اما علاوه بر دارو درمانی در سال های اخیر استفاده از سلول بنیادی و پیوند سلول بنیادی به دست آمده از مغز استخوان یا خون بند ناف به منظور بهبود شرایط بیماران مبتلا به اختلالات شریانی محیطی به طور گسترده ای افزایش یافته است. در این روش سلول های بنیادی تحت شرایط خاص کشت داده می شود و سپس از این سلول ها برای بازسازی عروق خونی و تشکیل ساختارهای مشابه آن استفاده می شود. سلول های بنیادی به دست آمده از خون بند ناف یا مغز استخوان پس از تزریق قادر به ترمیم شریان ها هستند.

 تحقیقات و بررسی های انجام شده در نتایج حاصل از پیوند سلول بنیادی و پیوند مغز استخوان با تزریق عضلانی نشان می دهد که استفاده از این روش موجب بازسازی سطح داخلی رگ ها می شود و با افزایش تعداد مویرگ های جدید روند خون رسانی به اندام ها به درستی صورت می گیرد، در نتیجه احساس ضعف، گرفتگی و درد به کلی از بین می رود. در برخی از بیماران مبتلا به اختلالات شریانی به علت عدم دریافت خون کافی، اکسیژن رسانی و ترمیم بافت ها مختل می شود و ممکن است مزمن شدن زخم ها منجر به قطع عضو شود. در حالی که پیوند سلول بنیادی خون بند ناف یا پیوند مغز استخوان به وسیله تزریق عضلانی سلول های تک هسته ای، روند پیشرفت بیماری را متوقف می کند و به راحتی از قطع عضو جلوگیری می کند.

یکی از علائم اصلی این بیماری که به شدت مبتلایان را درگیر می کند، درد شدید در هنگام راه رفتن و دویدن است، که با تزریق سلول های بنیادی مشتق شده از مغز استخوان و خون بند ناف به شریان های آسیب دیده، درد ناشی از این اختلال به کلی از بین می رود.

بررسی شاخص فشار پایی-بازویی یکی از راه های تشخیص شدت بیماری های شریانی می باشد، که پس از تزریق عضلانی سلول بنیادی مغز استخوان (پیوند مغز استخوان)، این شاخص به وضوح افزایش می یابد، و نشان می دهد که بیمار به خوبی به روش درمان با سلول بنیادی پاسخ داده است. تعداد دفعات تزریق و نحوه آن و نوع سلول بنیادی (خون بند ناف و مغز استخوان)، با توجه به شرایط بالینی بیمار و شدت بیماری، طبق نظر پزشک تعیین می گردد.

از مزیت های استفاده از درمان با سلول بنیادی این است که قبل از پیوند نیازی به انجام شیمی درمانی و پرتو درمانی نیست و سلول های بنیادی خون بند ناف به علت واکنش کمتر میزبان به رد پیوند، گزینه مناسبی برای درمان می باشد. این روش درمانی، عوارض خاصی ندارد و با کاهش علائم بیماری و برطرف کردن مشکلات ناشی از آن موجب بهبود کیفیت زندگی و افزایش طول عمر افراد مبتلا می شود.

چه عواملی خطر مبتلا شدن به اختلالات شریانی را افزایش می دهد؟

این بیماری در افراد بالای 60 سال شایع است و عواملی مانند دیابت، چاقی (توده بدنی بیشتر از 30)، فشار خون بالا، کلسترول بالا، آترواسکلروز و سابقه خانوادگی ابتلا به بیماری عروق محیطی، بیماری قلبی یا سکته مغزی شرایط بروز بیماری را مستعد می کند. سیگار کشیدن و استعمال دخانیات نیز موجب می شود علائم بیماری شدیدتر شوند. اختلالات شریانی احتمال وقوع سکته و بیماری های قلبی را افزایش می دهند.

چگونه می توان از مبتلا شدن به اختلالات شریانی پیشگیری نمود؟

بعضی عوامل در جهت کمک به پیشگیری و بهبود علائم ناشی از اختلالات شریانی محیطی موثر می باشند که شامل:

• تمرینات ورزشی منظم و فعالیت بدنی (هفته ای ۳۰ تا ۴۵ دقیقه)؛

• اجتناب از مصرف سیگار و دخانیات؛

• کنترل فشار خون، کلسترول و دیابت؛

کلام آخر

با توجه به تمام مواردی که در این مقاله به آن ها اشاره شد و این موضوع که افراد مبتلا به اختلالات شریانی محیطی، بیشتر در معرض خطر حمله قلبی و سکته هستند، بنابراین استفاده از سلول های بنیادی در درمان این بیماران، بهبود کیفیت زندگی و طول عمر بسیار مفید و موثر است.

برای دریافت مشاوره رایگان و کسب اطلاعات بیشتر، میتوانید سوال خود را از طریق بخش گفتگوی آنلاین و ارتباط با مشتریان در قسمت پایین صفحه (لوگوی MOMGENE) مطرح نموده و یا با شماره تلفن 42500-021 داخلی 562 تماس حاصل فرمایید.