سلول درمانی چیست؟

تعریف سلول درمانی

سلول درمانی ، یکی از زمینه های نوظهور در درمان بیماری های مختلف مانند بیماری های قلبی-عروقی، ریوی، کبدی و سرطان است. سلول درمانی به معنای پیشگیری یا درمان بیماری های انسانی با استفاده از سلول هایی است که خارج از بدن انتخاب، تکثیر و تحت درمان دارویی یا تغییر قرار گرفته اند. بیشترین میزان علاقه مندی در زمینه سلول درمانی به سلول های بنیادی اختصاص یافته است.

سلول های بنیادی، ابزاری جدایی ناپذیر در سلول درمانی هستند. درمان مبتنی بر سلول های بنیادی، نوعی سلول درمانی است که به منظور ترمیم سلول های آسیب دیده در بدن، از طریق کاهش التهاب و تعدیل سیستم ایمنی بدن طراحی شده است. این پدیده باعث می شود سلول درمانی گزینه درمانی مناسبی برای انواع بیماری ها باشد. سلول های بنیادی و مشتقات آن، نویدبخش خوبی در درمان های پزشکی جدید است و در سال های اخیر، درمان های مبتنی بر سلول های بنیادی به یک موضوع تحقیقاتی علمی بسیار امیدوار کننده و پیشرفته تبدیل شده است.

سلول های بنیادی سلول های تخصص نیافته بدن انسان هستند که هم در سلول های جنینی و هم در سلول های بالغ وجود دارند. این سلول ها تقریباً در همه بافت های بدن وجود دارند و می توان آن ها را از منابع مختلفی از جمله بافت چربی، بافت بند ناف، جفت، خون بند ناف یا مغز استخوان بدست آورد. این سلول ها در ترمیم و بازسازی بافت ها نقش بسزایی دارند. سلول درمانی جدیدترین دستاورد درمانی در پیوند اعضا و استفاده از سلول ها به جای اهدای عضو است. چرا که اهدای عضو میتواند با محدودیت هایی روبرو باشد. پروتکل های سلول درمانی عوارض جانبی کمتری دارند و احتمال بروز حداقل عوارض یا بروز عوارض کمتری را در سیستم ایمنی بدن نسبت به پیوند اعضا دارد. انتظارها این است که درمان های سلولی احتمالاً در طی 5 تا 10 سال آینده جایگزین یا مکمل پیوند اعضا باشد

سلول های بنیادی خون بند ناف بیش از 30 سال است که در پزشکی پیوند استفاده می شود. از سلول های بنیادی خون بند ناف و سلول های بنیادی بافت بند ناف در آزمایش های بالینی پزشکی بازساختی استفاده می شود و همچنین برای شرایطی استفاده می شود که امروزه درمانی برای آنها متصور نیستیم.

خون بند ناف حاوی انواع مختلفی از سلول های بنیادی است. امروزه ثابت شده است که استفاده از خون بند ناف در درمان تقریباً 80 بیماری از جمله: سرطان ها، اختلالات خونی، سندرم های نارسایی مغز استخوان، اختلالات متابولیکی و اختلالات ایمنی مؤثر است. برای مثال، درمان برخی از بیماری ها مانند سرطان نوروبلاستوم، در لیست موارد استفاده از خون بند ناف اثبات شده است که کودک می تواند از خون بند ناف خود استفاده کند. با این حال، بیشتر بیماری هایی که درمان آن ها با استفاده از خون بند ناف اثبات شده است، بیماری های ژنتیکی ارثی هستند. به طور معمول، کودک مبتلا به بیماری ژنتیکی که نیاز به پیوند دارد می تواند سلول های بنیادی را از خواهر و برادر یا اهدا کننده غیرمرتبط دریافت کند.

تنها زمان مناسب برای ذخیره خون بند ناف، بافت بند ناف و همچنین ذخیره سلول های بنیادی بند ناف نوزاد شما حین زایمان است.

سلول های بنیادی که از مغز استخوان، خون محیطی یا بند ناف گرفته شده اند، در سلول درمانی مورد استفاده قرار می گیرند. پیوند مغز استخوان آشنا ترین روش درمانی بر اساس سلول های بنیادی است. به پیوند سلول های بنیادی مغز استخوان، "پیوند مغز استخوان" گفته می شود. در پیوند سلول های بنیادی از سلول های بنیادی بالغ یا خون بند ناف استفاده می شود و برای مبارزه با برخی از انواع سرطان و بیماری های مرتبط با خون مانند لوسمی، لنفوم، نوروبلاستوما و میلومای چندگانه کارایی دارند. این سلول ها جایگزین سلول های آسیب دیده در اثر شیمی درمانی یا بیماری شده و یا به عنوان راهی برای تقویت سیستم ایمنی بدن در نظر گرفته می شوند. محققان همچنین در حال آزمایش بر روی سلول های بنیادی بالغ برای درمان سایر بیماری ها از جمله برخی از بیماری های تخریب عصبی و بیماری های قلبی هستند.

در آینده ای نزدیک سلول های بنیادی احتمالاً بیماری های مختلفی مانند اختلالات استخوان و غضروف، برخی از اشکال نارسایی های کبدی، بیماری پارکینسون، برخی بیماری های ژنتیکی را تسکین داده و یا معالجه خواهند نمود و حتی ممکن است جراحان پلاستیک را قادر به جایگزینی پوست در بیماران و قربانیان سوانح و سوختگی نماید. با این حال، برای اثبات دیگر پتانسیل های چشمگیر سلول های بنیادی تحقیقات همچنان ادامه دارد تا تمام جنبه های مربوط به این فن آوری را نمایان سازد.