سرطان روده بزرگ چیست و تشخیص و درمان آن چگونه است؟

سرطان روده بزرگ زمانی اتفاق می افتد که سلول های روده بزرگ یا راست روده به شکل غیرطبیعی و غیرقابل کنترل، شروع به رشد کنند، این موارد در ابتدا به عنوان یک پولیپ کوچک در روده مشاهده می شوند. این سرطان بسته به ناحیه ای که رخ می دهد می تواند به عنوان سرطان کولون یا روده بزرگ مطرح شود. در صورتی که سلول های سرطانی، علاوه بر کولون، رکتوم را هم درگیر کند به آن سرطان کلورکتال گفته می شود. سرطان روده معمولا در افراد بالای 50 سال رخ می دهد، اگر این بیماری در مراحل اولیه تشخیص داده شود روش های درمانی نتیجه بهتری خواهند داشت.

روده بزرگ از چه بخش هایی تشکیل شده است؟

روده بزرگ شامل بخش های مختلفی است که عبارتند از:

- روده کور یا سکوم (caecum): سکوم یا روده کور یک مجرای کیسه مانند با طول 6 سانتی متر است که روده بزرگ را به ایلئوم (آخرین قسمت روده کوچک) متصل می کند. اگر سرطان در سکوم ایجاد شود، مانند سرطان روده بزرگ درمان می شود.

- کولون: کولون طولانی ترین بخش روده بزرگ است. این بخش غذای کاملا هضم شده از سکوم را دریافت کرده و آب و مواد مغذی آن را جذب می کند. سپس مواد زائد را به سمت رکتوم می فرستد.

کولون به 4 ناحیه مختلف طبقه بندی می شود:

• کولون صعودی یا بالا رو؛
• کولون افقی؛
• کولون نزولی یا پائین رو؛
• کولون سیگموئیدی.

- رکتوم: رکتوم پائین ترین قسمت روده بزرگ می باشد که به کولون سیگموئیدی متصل است.

- مقعد: پائین ترین قسمت رکتوم بوده، دهانه ای است که از طریق آن مدفوع از بدن خارج می شود.

علائم ابتلا به سرطان کولون و کلورکتال چیست؟

به طور کلی علائم سرطان روده مبهم بوده و فرد مبتلا ممکن است به دردهای شکمی دچار شود. خستگی، کم خونی و خون ریزی مقعد از علائم ابتلا به این بیماری می باشند. باید به این نکته دقت داشت که سرطان روده و پولیپ ها در مراحل اولیه علائمی ندارند. دز نتیجه برای تشخیص دقیق، ممکن است نیاز به انجام کولونوسکپی باشد. شایع ترین علائم در سرطان کلورکتال عبارتند از:

گرفتگی یا درد معده؛

خونریزی مقعد، مدفوع تیره یا وجود خون در مدفوع؛

کاهش اشتها؛

کاهش وزن ناگهانی؛

استفراغ؛

احساس خستگی و ضعف مداوم؛

زردی پوست و چشم.

انواع سرطان روده

سرطان کلورکتال دارای انواع مختلفی است که شایع ترین نوع آن آدنوکارسینوما می باشد. در ادامه به معرفی و توضیح انواع مختلف این بیماری پرداخته می شود:

·       آدنوکارسینوما

آدنوکارسینوماها تومورهایی هستند که در اندام های داخلی بدن به وجود می آیند. رشد این تومورها معمولا از سلول های ترشحی آغاز می شود، و ممکن است در سایر اندام ها مانند ریه و قفسه سینه نیز گسترش یابد. در سرطان روده بزرگ، تومورهای اولیه به صورت پولیپ های کوچک آدنوماتوز شروع شده و به رشد خود ادامه می دهند، سپس می توانند به تومورهای بدخیم تبدیل شوند. بسیاری از سرطان های روده بزرگ، آدنوکارسینوما هستند.

·       تومورهای استرومایی دستگاه گوارش (GIST)

این دسته از سرطان ها، تومورهایی هستند که از بافت ماهیچه ای دستگاه گوارش شروع می شوند، اگرچه به ندرت در روده بزرگ ظاهر می گردند. این نوع تومورها می توانند در ابتدا خوش خیم (غیر سرطانی) باشند ، اما بسیاری از آن ها به سرطان تبدیل خواهند شد. هنگامی که این اتفاق می افتد، به آن ها سارکوما (sarcomas) گفته می شود. اما اگر تومور به سایر نواحی گسترش پیدا نکند، به کمک جراحی قابل درمان است.

·       لنفوم

لنفوم سرطانی است که معمولاً غدد لنفاوی را درگیر می کند. با این حال، ممکن است از روده بزرگ یا راست روده نیز آغاز گردد.

·       کارسینوئید ها

کارسینوئید ها تومورهایی هستند که در سلول های ترشح کننده هورمون های خاص، در روده ایجاد می شوند. این نوع تومورها گاهی فاقد علائم می باشند.جراحی یکی از روش های درمانی آنها است.

·       سندرم تورکوت

سندرم تورکوت یک اختلال نادر است که عامل پولیپوز کلورکتال، سرطان کولون و تومورهای مغزی می باشد. در افراد مبتلا به این سندرم، جهش در ژن های مختلفی مانند APC ، MLH1 و MSH2 شناسایی شده است.

·       سندرم پتز-جگِرز (Peutz-Jeghers Syndrome)

سندرم پوتز-جگرز یک اختلال اتوزومال غالب است که ناشی از جهش در ژن STK11 واقع بر کروموزوم 19 می باشد، این ژن به عنوان عامل سرکوب کننده تومور عمل می کند و وقوع جهش در آن سبب تومورزایی می گردد.

·       سرطان کلورکتال خانوادگی یا ارثی (FCC)

بیش از 15 درصد از بیمارانی که مبتلا به سرطان کلورکتال هستند دارای سابقه خانوادگی در زمینه ی ابتلا به این بیماری می باشند. پزشکان معتقدند، بروز سرطان روده در این افراد از الگوی وراثت اتوزومال غالب پیروی می کند.

·       پولیپوز جوانی

این بیماری نادر ژنتیکی یک اختلال غالب اتوزومی است که اغلب در دوران کودکی بروز پیدا می کند. پولیپوز جوانی ناشی از جهش در ژن های مختلفی از جمله ژن های SMAD4/DPC4 و BMPR1A می باشد.

سرطان روده بزرگ چگونه تشخیص داده می شود؟

امروزه پزشکان جهت تشخیص سرطان روده بزرگ از روش های مختلفی استفاده می کنند که شامل موارد زیر است:

• کولونوسکپی

کولونوسکپی از جمله روش های تشخیص سرطان روه بزرگ است که در آن پزشک با کمک یک لوله بلند و منعطف که بر سر آن یک دوربین نصب شده به بررسی داخل روده می پردازد.

• تنقیه باریوم با وضوح دوگانه (Double-contrast barium enema)

در این روش با استفاده از مایع حاوی باریوم تصاویر واضحی از روده فرد مبتلا، به کمک اشعه X ثبت می گردد. در تصاویر به دست آمده، باریوم به رنگ سفید مشاهده می شود و تومورها و پولیپ ها، به صورت خطوط تیره ظاهر می شوند.

• روش های تصویر برداری مانند سی تی اسکن، اشعه X، MRI

در روش های تصویربرداری حضور و یا عدم حضور تومور و همچنین اندازه و شکل آن مورد بررسی قرار می گیرد.

• آزمایش خون و نمونه برداری یا بیوپسی

بررسی فاکتور های خونی به کمک آزمایش خون و نمونه برداری از بافت روده ار روش های متداول در تشخیص سرطان روده می باشند.

درمان سرطان روده بزرگ به چه روش هایی انجام می شود؟

درمان سرطان روده بزرگ به شدت بیماری و میزان پیشرفت آن بستگی دارد، به این صورت که هرچه مرحله بیماری بالاتر رود، بیماری پیشرفته تر شده و درمان آن پیچیده تر خواهد بود. از جمله روش های درمانی مورد استفاده در این بیماری می توان به انجام عمل جراحی، شیمی درمانی و پرتو درمانی اشاره نمود.

به طور کلی سرطان کولون در مراحل اولیه علائم خاصی ایجاد نمی کند. بنابراین لازم است با انجام آزمایش های منظم و غربالگری، وضعیت سلامت را پیگیری نمود. در آزمایشگاه های مرکز مام، با انجام آزمایش تشخیص بیماری های وراثتی میتوان جهش های مرتبط با انواع سرطان های وراثتی را شناسایی و تشخیص داد. مزیت تشخیص زودهنگام ژن های عامل سرطان، میتواند در پیشگیری و همچنین درمان زودهنگام مبتلایان بسیار موثر باشد.

برای دریافت مشاوره رایگان و کسب اطلاعات بیشتر، میتوانید سوال خود را از طریق بخش گفتگوی آنلاین و ارتباط با بیماران در قسمت پایین صفحه (لوگوی MOMGENE) مطرح نموده و یا با شماره تلفن 42500-021 داخلی 562 تماس حاصل فرمایید.